CASHMERE (KAŞMIR)

Capra Hircus ya da bilinen adıyla kaşmir keçisi Afganistan, Hindistan, Pakistan, Çin ve Moğolistan’a özgü bir keçi türüdür. Capra Hircus en çok Asya’da -30C’lık kış ,+40C’lık yaz sıcakların yaşandığı step ikliminde yaşar. Dünyanın en değerli yününü yaratmasının nedeni de bu iklim şartlarında, keçinin kendini soğuktan korumak için ipeksi ikinci tabaka iç tüyü geliştirmesidir. Orta Asya steplerinin -30C’ye varan soğuk kış aylarında, kaşmir keçisi uzun dış tüyleriyle kendine palto yaparken, göğüs bölgesinin iç kısımlarında çıkardığı, incecik ipeksi tüylerle de soğuğa karşı termal bir iç çamaşırı giyiyormuş gibi kendini korur. Zaten bu termal özellik dolayısıyla, kaşmir kışın olduğu gibi, yazın da giyilebilir. Her bahar, havalar yumuşayınca çobanlar, keçinin bu iç tüyünü hayvana hiçbir zarar vermeden, tarayarak alırlar. Taranan yünler, yıkanır ve en iyi tüylerin (en ince ve en uzun olanların) seçilmesi için “dehairing” denilen işlemden geçirilir. Daha sonra eğrilir ve boyanır. Bu işlem uzun ve uzmanlık gerektiren bir süreçtir. Olgun bir keçiden sene de yaklaşık 250 gram yün elde edilmektedir. Ama işlem gördükten sonra bu miktar, örgü veya dokuma sonrası ağırlığının üçte ikisini kaybeder. ( Ölü kılların ayıklanması ve temizlenmesi ) Ortalama bir kazak veya hırka için, hedeflenen yünün kalitesine göre 4-8 keçinin tüyü gerekir. İşte bunun için kaşmir çok değerli bir yündür. Kaşmir keçisinin diğer iklimlere kolay ayak uyduramaması, başka yerlerde yetiştirilme çabalarının kısıtlı başarı göstermesi ve Asya steplerindeki çölleşme dolayısıyla ana vatanının sınırlarının daralması da onu daha değerli hale getirmektedir. Dünyada katlanarak artan talep de tabii ki fiyatların artmasında büyük etkendir. Dünya kaşmir üretiminin %80’ini Çin’den sağlamaktadır. En kaliteli yün doğal olarak beyaz tüylü keçinin, 14-15 mikron inceliğinde ve 30-35 mm’ye varan uzunlukta olanıdır. Bugün en kaliteli kaşmir yünün Çin’den gelmesinin sebebi de Çin’in en kaliteli yünü çıkarmak için titiz bir yaklaşımla uygun olmayan yünü elemesi dir. Çoğunlukla kullandığımız kaşmir yünü, 26/2 denilen kaşmir ipliğinin iki kat olarak bükülmesinden oluşanı dır. İplik 2 kat olarak büküldüğü zaman, dönme ve sarkma yapmaz, elinizle örülmüş ürünü çekip bıraktığınızda tekrar eski halini alır. Özellikle “worsted” 48/2 denilen tür yün, sadece uzun tüylerin yumakta kalmasını sağlayacak sistemden geçirilmesiyle elde edilir. Bu iplik normal kaşmir ipliğinden daha da ince ve yumuşaktır. Bu işlemin sonucunda elde edilen iplik standart kaşmir ipliğinin yaklaşık yarısı inceliğinde olduğu için %50 daha değerlidir.